Shi.or.th - อบต. กล้วยไม้ กับทฤษฎีความงามของครูเสงี่ยม

อบต. กล้วยไม้ กับทฤษฎีความงามของครูเสงี่ยม

พิมพ์หน้านี้

ส่งหน้านี้ให้เพื่อน

เขียนโดย admin

จันทร์ 03 กันยายม 2550 @ 17:00

ผมคิดว่าทุกวันนี้การกระจายอำนาจเป็นสิ่งที่เราเห็นและรู้สึกได้อย่างไม่อาจปฏิเสธ โดยเพราะเวลาขับรถไปตามถนนหนทางในเขตการปกครองของอบต. อบจ. หรือเทศบาลต่างๆ เราจะเห็นป้ายโฆษณาจำนวนมากที่ติดไว้ตามสองข้างทาง

เป็นภาพของนายกอบต. บ้าง นายกเทศมนตรีบ้างกำลังยกมือไหว้พวกเราประชาชนที่เดินทางผ่านไปมา

บางป้ายท่านนายกเหล่านี้ก็อวยพรให้เดินทางโดยสวัสดิภาพ บางป้ายก็ให้สัญญาว่าจะพัฒนาอำเภอหรือตำบลให้เจริญรุ่งเรือง หรือไม่ก็พยายามรายงานผลงานที่ได้ทำ เช่นการสร้างหรือขยายถนน ปรับปรุงตลาด หรือไม่ก็สร้างสวนหย่อมสวนสาธารณะ พร้อมกับประกาศอย่างอ่อนน้อมถ่อมตนว่าพร้อมและยินดีรับใช้ประชาชนอย่างพวกเราเสมอ

ผมเห็นแล้วก็อดปลื้มใจไม่ได้ว่า เรากำลังได้ผู้นำท้องถิ่นที่มีจิตใจรับใช้ประชาชนจริงๆ แม้ว่าการรับใช้นั้นส่วนใหญ่จะเป็นการรับเหมาก่อสร้างก็ตาม

หรือถ้าไม่ใช่การก่อสร้างโดยตรงส่วนมากก็จะเป็นเรื่องการจัดซื้อจัดจ้างเพื่อการพัฒนาทางกายภาพมากกว่าอย่างอื่น แต่อย่างน้อยเราก็ได้สวนหย่อมในพื้นที่รกร้าง ได้กระถางปูนขนาดใหญ่ที่ใช้ปลูกต้นไม้ตั้งไว้ตามทางเท้าแคบๆ เบียดกับรถเข็นและหาบเร่แผงลอยที่ยึดครองทางเท้าอยู่ล่วงหน้าแล้ว

ถ้าที่ไหนไม่มีที่ทางพอที่จะทำสวนหย่อมหรือวางกระถางดอกไม้ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นก็ยังหาทางตกแต่งบ้านเมืองให้สวยงามทางอื่นได้ เช่น การปลูกกล้วยไม้ด้วยการผูกไว้ตามลำต้นของต้นไม้ริมถนน

ดูเหมือนว่า องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั้งหลายจะมีความมุ่งมั่นอย่างยิ่งในการทำบ้านเมืองให้สวยงาม

พูดถึงกล้วยไม้กับความงามแล้ว ผมอดคิดถึงครูวิชาศิลปะชื่อเสงี่ยม พวงคำที่เคยสอนผมในชั้นมัธยมต้นไม่ได้ ครูเสงี่ยมนอกจากจะเป็นครูสอนวิชาศิลปะแล้วยังเป็นบุคคลแรกๆ ที่บุกเบิกการปลูกเลี้ยงกล้วยไม้ที่จังหวัดสุรินทร์

บ้านพักครูที่อยู่ไม่ไกลจากโรงเรียนประจำจังหวัดได้รับการต่อเติมเป็นเรือนเพาะชำกล้วยไม้หลากหลายพันธุ์ที่ครูเสงี่ยมเพาะเลี้ยงไว้ขายบ้าง แจกจ่ายบ้างให้กับคนที่สนใจ ลูกศิษย์ลูกหาที่ไปเยี่ยมครูที่บ้านก็มักได้รับกล้วยไม้กระถางเล็กๆ ไปลองปลูกเลี้ยงที่บ้าน

ครูเสงี่ยมบอกว่าเป็นการปลูกผังนิสัยรักความงามและความละเอียดประณีตจากการดูแลต้นไม้

อาจเป็นเพราะครูเสงี่ยมเป็นครูศิลปะ จึงใส่ใจกับการสอนเรื่องความงามและความประณีตอยู่เสมอ มีอยู่วันหนึ่ง ครูเสงี่ยมเข้ามาสอนวิชาศิลปะในชั้นและเริ่มการสอนด้วยการเขียนชื่อและนามสกุลของครูไว้บนกระดาน ความที่ครูเป็นคนที่มีลายมือสวยที่สุดในโรงเรียนและเป็นครูที่ใช้ลายมือเขียนชื่อนักเรียนลงในใบสุทธิทุกใบด้วยหมึกและปากกาคอแร้ง

อักษรแต่ละตัวที่ครูเสงี่ยมเขียนจึงสวยงามอย่างไม่มีที่ติ เมื่อครูเขียนเสร็จก็ถามนักเรียนทั้งชั้นว่า ชื่อที่ครูเขียนบนกระดานนั้นเป็นอย่างไร สวยงามไหม

นักเรียนทั้งชั้นต่างมีอาการอึกอัก ไม่รู้จะตอบอย่างไร เพราะแม้ว่าอักษรทุกตัวจะสวยงาม แต่กลับมีขนาดเล็กบ้างใหญ่บ้าง โย้หน้าบ้างหลังบ้าง เรียงกันสูงบ้างต่ำบ้างไม่เป็นระเบียบ หนำซ้ำพื้นกระดานดำที่ครูเขียนก็ถูกลบแบบลวกๆ ร่องรอยชอล์กจากวิชาก่อนที่เรียนก็ยังเห็นเป็นรอยเปรอะอยู่ด้านหลังบนกระดานดำ

ลายมือที่สวยงามของครูเสงี่ยมดูจะกลายเป็นไปเพิ่มความรกของกระดานดำให้ดูเลอะมากขึ้นไปอีก

หลังจากปล่อยให้สับสนสักครู่ ครูเสงี่ยมบอกกับพวกเรานักเรียนว่า ศิลปะและความงามใดๆ ล้วนมีความสะอาดสะอ้านและความเป็นระเบียบเรียบร้อยเป็นพื้นฐาน

ผมไม่แน่ใจว่าทฤษฎีความงามและศิลปะของครูเสงี่ยมจะใช้ได้กับงานศิลป์ทุกแบบหรือไม่ เพราะปัจจุบัน ศิลปะบางประเภทอาจมีความพิสดารแตกต่างออกไปจากงานศิลปะแบบเดิมๆ ที่เรารู้จัก

เคยได้ยินว่า ผู้ดูแลหอศิลป์แห่งหนึ่งไม่แน่ใจว่าก้อนฟองน้ำที่ตกอย่างบนพื้นในห้องแสดงศิลปะนั้นเป็นส่วนหนึ่งของศิลปะแบบจัดวางที่กำลังจัดแสดงอยู่ หรือเป็นฟองน้ำเช็ดถูพื้นที่พนักงานทำความสะอาดทำตกไว้

อย่างไงก็ตาม ผมก็ยังยึดถือทฤษฎีศิลปะและความงามของครูเสงี่ยมที่ว่า ความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยก็ยังเป็นพื้นฐานของความงามอยู่จนทุกวันนี้

แม้ว่าครูเสงี่ยมที่ผมได้กลับไปพบเมื่อหลายปีก่อนจะไม่ค่อยมีเวลาสำหรับกล้วยไม้และไม่ได้สอนวิชาศิลปะเท่าไรแล้ว เพราะต้องไปทำหน้าที่ด้านงานบริหารของโรงเรียนมากขึ้นตามความอาวุโส

เรื่องกล้วยไม้นั้น ปัจจุบันการเพาะเลี้ยงกล้วยไม้มีกันแพร่หลายจนเราอาจไม่ต้องรบกวนความรู้หรือประสบการณ์ของครูเสงี่ยมอีกแล้ว แต่สำหรับเรื่องศิลปะและความงาม เราอาจยังมีความจำเป็นต้องอาศัยทฤษฎีความงามของครูเสงี่ยมอยู่มาก

โดยเฉพาะสำหรับอบต. เทศบาล รวมทั้งองค์กรปกครองและหน่วยงานราชการต่างๆ

เพราะถ้าได้เข้าใจทฤษฎีของครูเสงี่ยมที่ว่าความงามและศิลปะนั้นมีความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อย อย่างน้อยการพัฒนาท้องถิ่นก็จะเริ่มได้อย่างถูกต้องด้วยการเก็บขยะมูลฝอยที่กองเป็นพะเนินและส่งกลิ่นเหม็นอยู่ตามตลาดหรือเก็บกวาดพื้นที่รกร้างและจัดระเบียบสายไฟฟ้า เก็บป้ายโฆษณา ทำความสะอาดส้วมสาธารณะหรือทำทางเท้าให้เรียบร้อยสะอาดตาขึ้นมาบ้าง

แทนที่จะคิดแต่จะหาทางใช้เงินภาษีของเราไปเที่ยวทำป้าย ไปซื้อกระถางและกล้วยไม้ มาเพิ่มความรกและความเลอะเทอะของทัศนียภาพท้องถิ่น

• หนังสือชุดงานคือความดี เล่ม 7 : ฟ้าหลังฝน
• หนังสือชุดงานคือความดี เล่ม 6 : หุ้นส่วนความดี
• หนังสือชุดงานคือความดี เล่ม 5 : ก่อนโลกจะขานรับ
• หนังสือชุดงานคือความดี เล่ม 4 : กำลังใจและความหวัง

ดูทั้งหมด »